ПРОЕКТ ДЕТАЛИ

Отпадот е еден од главните еколошки проблеми во Југоисточниот регион земајќи го во предвид фактот дека количините на отпад постојано се зголемуваат. Најголемите количини на создаден отпад во регионот доаѓа како отпад од рударството, отпад од пакување, апсорбенти, крпи за бришење, материјали за филтрирање и заштитна облека, отпад од термички процеси, шут од градење и рушење, отпад од земјоделството, шумарството и преработувачката индустрија и комунален отпад. Управувањето со комуналниот и цврст отпад е во надлежност на општините. Тие оваа надлежност ја спроведуваат преку јавните комунални претпријатија. Собирањето, транспортот и депонирањето на отпадот не го покрива целиот регион, т.е. од овој систем се изземени поголемиот број на села што резултира со постоење и постојано создавање на диви депонии. Поради ваквата ситуација, како и поради ниската свест и лошата економска состојба на руралното население, овој отпад се третира со палење или се депонира на диви ѓубришта чија бројка, според неофицијални информации, во регионот изнесува околу 700 депонии. Во најголем број тие се лоцирани во непосредна близина на селата, во близина на речните корита или на земјоделските површини и површинските води. Вкупната количина на создаден отпад за Југоисточен регион според Државниот Завод за статистика на Република Македонија за 2017 година изнесува 58 656 тони, а вкупниот собран отпад изнесува 43.085 тони. Разликата меѓу создадениот и собраниот отпад на ниво на регионот се претпоставува дека е отпадот кои е исфрлен на дивите ѓубришта што претставува алармантна бројка и голема опасност не само за регионот, туку и за цела држава. Несоодветното депонирање на отпадот и големиот број нестандардни депонии, ја загадуваат животната средина и влијаат негативно врз здравјето на луѓето преку: - Загадување на подземните води преку инфилтрирање на „исцедок“ од отпадот; - Загадување на околното земјиште преку инфилтрација на дождовницата; - Загадување на површинските води во близина, преку директно испуштање на вода или контакт/размена со контаминираните подземни води; - Загадување на воздухот од неконтролирано горење на отпадот, како и емисија на непријатна миризба; - Предизвикување на ефект на стаклена градина, како резултат на депониски гас со висока концентрација на метан. Неконтролираното исфрлање на отпадот претставува сериозен проблем за заштита на животната средина и квалитетот на живеењето на населението. Според постоечките податоци , несоодветното депонирање на комуналниот отпад и создавање на емисии на стакленички гасови-метан, диоксини и фурани и тешки метали учествуваат со околу 5,5-7,0% во вкупните емисии на стаклени гасови во државата. На споредбена основа, истото важи и за регионот. Согорувањето на фосилните горива се забележуваат како најголеми емитори на СО2 и истите, се смета, дека се зголемени за 70% во последните децении. Анализата на повеќегодишните промени кај средната годишна температура покажува дека во последните 20 години средната годишна температура била постојано повисока од повеќегодишниот просек. Анализата на податоците за екстремните временски настани покажа дека бројот на летни денови значително се зголемил во последните години. Слично на ова, постои значително зголемување во бројот на тропски ноќи во последните години. Од анализата на студените бранови и на студеното време може да се заклучи дека студените бранови се јавуваат поретко од топлотните бранови. Иако има генерален тренд на опаѓање на бројот на денови со слана во текот на една година, нема генерална промена во бројот на денови со мраз во текот на годината. За периодот помеѓу 2025 и 2100 година се предвидува пад во врнежите, во сите годишни времиња и на годишно ниво, а најголемо намалување ќе има во текот на летото. Во Општина Струмица постојат две општински депонии и тоа: 1. Депонија Тркајна за инертен отпад (градежен шут) кај река Тркајна со површина од 2,38 (ха) 2. Депонија Шапкар за санитарен и индустриски отпад во село Добрашинци со површина од 12 (ха). Вкупните количини коишто се депонираат-исфрлаат дневно изнесуваат 44,25 тони од кои на депонијата за инертен отпад Тркајна 10.8 тони и на депонијата за индустриски отпад Шапкар 33,45 тони. Целиот генериран и собран комунален цврст отпад од домакинствата и индустриските капацитети се депонира на депонијата за комунален отпад „Шапкар“ кај село Доброшинци . Депонијата се наоѓа во општина Василево на 15 km од градот Струмица и до неа води асфалтиран пат. Имајќи ги во предвид сите овие предности,оваа депонија е избрана за регионална депонија во Југоисточниот регион.Покрај депонијата за комунален отпад ЈПКД „Комуналец“ Струмица има уште една депонија која се користи за депонирање на инертен (градежен) отпад. Депонијата Тркајна се наоѓа во општина Струмица на 2.5 km од градот Струмица и е со површина од 25.000 m². Во општина Струмица регистрирани се повеќе диви ѓубришта се по 5 до 15 m3 од кои по потреба се транспортира отпадот до депониите Тркајна или Шапкарот од страна на јавното претпријатие. Според нашите теренски посети, ситацијата е полоша односно диви ѓубришта има скоро на сите излези/влезови на населените места. Според направената анализа, дополнителна причина за појавување на дивите ѓубришта е и неефикасното споведување на законската регулатива за изрекување на казни од стара на соодветните органи.